Eskişehir Osmangazi Üniversitesi (ESOGÜ), Ziraat Fakültesi'nde sürdürülebilir tarım uygulamaları kapsamında enoki mantarı yetiştiriciliği üzerine önemli bir araştırma yürütüyor. Japonya, Kore, Çin, Kuzey Amerika ve Avrupa'da yaygın olarak yetiştirilen enoki mantarı, Türkiye'de henüz ticari anlamda üretilmiyor. Bu proje ile hem ülkemizde bu mantarın yetiştiriciliğinin yaygınlaşması hem de tarımsal atıkların değerlendirilmesi hedefleniyor. Üretimde kullanılacak substratlar, mantarın verimi ve kalitesi açısından kritik önem taşıyor. Doğada da bulunan ancak yeterince bilinmeyen enoki mantarının sağlık açısından da faydaları bulunuyor; yüksek protein, lif, vitamin ve mineral içeriğiyle dikkat çekiyor. Ayrıca antioksidan, antienflamatuar ve antitümör özellikler gösterdiği biliniyor. Bu çalışmanın sonuçları, Türkiye'nin sürdürülebilir tarım alanındaki çalışmalarına önemli bir katkı sağlayacaktır.

Enoki Mantarı Yetiştiriciliğinin Önemi

İnce, uzun ve beyaz saplarıyla bilinen enoki mantarı, istiridye mantarı ve ganoderma gibi, ölü organik maddelerle beslenen bir mantar türüdür. Bu özelliği sayesinde tarımsal atıklardan (pamuk, talaş, kepek, gıda atıkları vb.) faydalanılarak yetiştirilebilmesi, sıfır atık ve sürdürülebilir tarım uygulamalarına uyumlu bir üretim yöntemi sunuyor. Çevre kirliliğine neden olan tarımsal atıklar, bu yöntemle değerlendirilip, yüksek besin değeri olan bir ürüne dönüştürülüyor. ESOGÜ'deki çalışma, farklı bitkisel atık karışımlarını test ederek hem ekonomik hem de verimli bir üretim süreci geliştirmeyi amaçlıyor. Projenin başarıya ulaşması durumunda, hem ekonomik fayda sağlanacak hem de sürdürülebilir tarım uygulamaları teşvik edilecektir. Ayrıca, bu çalışmanın sonuçları ülkemizdeki mantar yetiştiriciliğine yeni bir bakış açısı kazandırabilir.

ESOGÜ'deki Araştırma Süreci

ESOGÜ Ziraat Fakültesi'ndeki mantarhanede, farklı mantar türlerinin yetiştiriciliği üzerine araştırmalar yürütülüyor. Yüksek lisans tezi kapsamında yapılan bu projede, enoki mantarı için en uygun yetiştirme ortamı belirlenmeye çalışılıyor. Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü'nden sağlanan tohumluk kullanılarak, çeşitli formülasyonlarda substratlar hazırlanıyor. Substratlar sterilizasyon işlemine tabi tutuluyor ve ardından misel ekimi yapılıyor. Yaklaşık 20-25 günlük bir kuluçka döneminin ardından, mantarlar 7-8 derece sıcaklıkta 8-10 gün bekletiliyor. Sonrasında, üretim odasına alınarak hasat süreci başlıyor. Bu süreç yaklaşık üç hafta sürüyor ve bir kilogramlık torbalardan 200-250 gram verim alınabiliyor.

Bölgesel Atıkların Değerlendirilmesi

ESOGÜ Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Nuray Çömlekçioğlu, enoki mantarının yetiştirilmesinde selülozun önemli bir besin kaynağı olduğunu vurguluyor. Araştırma ekibi, farklı bitkisel atık karışımlarıyla en uygun ve ekonomik yetiştirme ortamını belirlemek için çalışıyor. Amaç, hem Türkiye'deki bölgesel bitkisel atıkları değerlendirmek hem de en yüksek verim ve kaliteyi elde etmek. Bu proje, hem ekonomik sürdürülebilirlik açısından önemli, hem de ülkemizdeki mantar yetiştiriciliğine katkı sağlayacak bir çalışma. 2021 yılında kurulan ESOGÜ Mantarhanesi, Bölgesel Araştırma Projeleri (BAP) kapsamında Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü ile işbirliği içinde faaliyet gösteriyor. Mantarhanede, tıbbi ve kültür mantarlarının yetiştiriciliği üzerine çalışmalar devam ediyor.